ราษฎรทั้งหลายพึงรู้เถิดว่า สนามหลวงนี้เป็นของราษฎร

สนามหลวงถูกล้อมรั้วรอบขอบชิด และถูกประกาศห้ามจัดกิจกรรมทางการเมืองใดๆ ตั้งแต่ปี 2010 หลังพฤษภาอำมหิตเป็นต้นมา

ทว่า ช่วงเดือนกันยายน 2020 หรือ 2 ปีที่แล้ว มีการชุมนุมใหญ่ต่อต้านเผด็จการทหาร ประยุทธ์ จันทร์โอชา และแนวร่วมชุมนุมได้ ปักหมุดคณะราษฎรหมุดที่ 2 บนท้องสนามหลวง ประกาศก้อง “นี่คือการปักหมุดหมายทางประชาธิปไตยของประชาชน”

ในอดีต สนามหลวงเคยเป็นพื้นที่ที่เกิดกิจกรรมมากมายหลายสิ่ง โดยที่ทุกสิ่งนั้นล้วนเป็นกิจกรรมของประชาชนทั้งสิ้น อีกทั้งเป็น ตลาดนัดขวัญใจคนยาก แหล่งท่องเที่ยวสำคัญของนักท่องเที่ยวนานาชาติ กระทั่งเป็น ศูนย์คนไร้บ้าน

เดิมที ท้องสนามหลวง เป็นที่รู้จักกันในฐานะ ทุ่งพระเมรุ เพราะถูกใช้เป็นที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระเจ้าแผ่นดินและพระบรมวงศานุวงศ์ กระทั่งเมื่อปี ค.ศ. 1855 รัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 จึงเปลี่ยนชื่อเรียกจาก ทุ่งพระเมรุ เป็น ท้องสนามหลวง

เพื่อไม่ให้เป็น อวมงคล และได้เริ่มมีการประกอบพระราชพิธีพืชมงคลที่ท้องสนามหลวงเป็นครั้งแรกในรัชสมัยของพระองค์นั่นเอง

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 สนามหลวงก็เคยกลายเป็นสนามแข่งม้าและสนามกอล์ฟอีกด้วย

ในปี 1948 จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีขณะนั้น มีนโยบายให้ใช้ท้องสนามหลวงเป็นพื้นที่จัดตลาดนัดของกรุงเทพฯ (ซึ่งถูกย้ายไปเป็นตลาดนัดจตุจักรในภายหลัง) เป็นแหล่งขายหนังสือเก่าที่ใหญ่ที่สุดของกรุงเทพฯ รวมทั้งยังเป็นตลาดต้นไม้ ตลอดงานศิลปะหัตถรรม เสื้อผ้า สัตว์เลี้ยง เรียกได้ว่าเป็นตลาดศูนย์รวมใจกลางกรุงเทพฯ อย่างแท้จริง

นักเขียนอาวุโสชื่อดังอย่าง สุชาติ สวัสดิ์ศรี เจ้าของนามปากกา สิงห์สนามหลวง มีที่มาเพราะเป็นหนอนหนังสือตัวยง มักแวะเวียนสนามหลวงมาหาหนังสือเก่า อันเป็นมรดกวรรณกรรมหาค่ามิได้

ส่วนในฤดูว่าวระหว่างเดือนมีนาคมถึงเมษายน ก็มีประเพณีแข่งว่าวที่จะได้เห็นทั้งเด็กและผู้ใหญ่พากันมาเล่นว่าวอย่างสนุกสนาน กลายเป็นภาพจำของความสุข ณ สนามหลวงไปโดยปริยาย

นอกจากนี้ ท้องสนามหลวงยังเป็นพื้นที่พบปะและชุมนุมของประชาชนในการทำกิจกรรมต่างๆ ในสมัยจอมพล ป. สนามหลวงก็คือไฮด์ปาร์คแห่งแรกของเมืองไทย ตามแบบสวนสาธารณะ Hyde Park ในกรุงลอนดอนที่ขึ้นชื่อเรื่องการเป็นจุดพูดคุยปราศรัยทางการเมืองของประชาชน

สนามหลวงจึงเป็นพื้นที่สาธารณะสำหรับทุกชนชั้นใช้ประโยชน์ร่วมกัน ยังเป็น เวทีทิ้งทวน ก่อนคืนหมาหอนสำหรับศึกเลือกตั้งครั้งใหญ่ของพรรคการเมืองต่างๆ และนักการเมืองหน้าใหม่หลายคน ได้แจ้งเกิดบนเวทีปราศรัยใหญ่ที่นั่น

สมัยที่สนามหลวงยังเป็น ตลาดนัดคนจน ชาวบ้านล้อมวง นั่งกินเมี่ยงคำใต้ต้นมะขาม เป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมของชาวต่างชาติในยุคนั้น

LIFE Magazine โดยช่างภาพที่ชื่อ Larry Burrows ได้แพร่ภาพเมื่อปี 1963 หรือ 59 ปีที่แล้ว มาร์ลอน แบรนโด (Marlon Brando Jr.) ดาราอเมริกันสังกัดพรรคเดโมแครต เมื่อครั้งมาถ่ายทำภาพยนตร์ฮอลลีวูด The Ugly American (ชื่อไทย อเมริกันอันตราย) โดยมีซือแป๋คึกฤทธิ์รับบทเป็นนายกรัฐมนตรีประเทศสารขัณฑ์

แกใช้เวลาว่าง ใส่สูท ผูกไท มายืน ชักว่าวที่สนามหลวงร่วมกับชาวบ้านด้วย

โดยวันที่ 8-9 ตุลาคมนี้ ระหว่างเวลา 16.30 ถึง 22.00 น. ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร จะเปิดท้องสนามหลวงสำหรับประชาชน (อีกครั้ง)

ภายในงาน จะมีกิจกรรมเล่นว่าวไทย ประกวดว่าวสวย 50 เขต อีกทั้งแข่งขันชักกะเย่อ การแสดงดนตรี ฉายหนังกลางแปลง ณ ท้องสนามหลวง