หนึ่งหนึ่งสองกับการจองจำทางความคิด

ดั่งดิ่งจมลงสู่ห้วงลึกโศกศัลย์ ในยุคสมัยที่เราไม่ต้องใช้หินกระแทกกันเพื่อสร้างไฟ ยังมีคนเข้าใจผิดอย่างไม่น่าให้อภัยเกี่ยวกับการรณรงค์ยกเลิก ม.112 ไม่ผิดธรรมดาด้วย ผิดมหันต์

คนมีสติปัญญาเขาไม่คิดกันเยี่ยงนี้ ผมเคยเขียนไว้ในนวนิยายเรื่อง ซิมโฟนียังบรรเลง 1 ใน 9 เรื่องสุดท้าย รางวัลปีศาจว่า บ้านเราไม่ได้ต้องการฝ่ายก้าวหน้าที่แหลมคมอะไร ลำพังอนุรักษนิยมที่เป็นผู้เป็นคนบ้างก็พอแล้ว

ม.112 คือกฎหมายอาญาที่เป็นปัญหา กรุณาอย่านำมาพัวพันกับสถาบันอันเป็นที่รักยิ่งของผม  

สถาบันคือหนึ่งในเสาหลักของสังคม เป็นร่มโพธิ์ร่มไทรให้พสกนิกรชาวไทยเช่นผมเช่นท่านมาช้านาน  

เห็นไหมครับ มันคนละเรื่อง หนังคนละม้วน ก่อนจะถกเถียงกัน ต้องพยายามปรับโลกทัศน์ให้สอดคล้องต้องตรงเสียก่อน

เอาล่ะ! แล้วมันจะเป็นจะตายอะไรนักหนากับมาตรา 112 ทำไมหลายคนต้องดิ้นทุรน เป็นสิครับ เป็นแน่ๆ มาตรา 112 คือการจองจำทางความคิด คือการไต่อยู่บนขอบบ่อหากเผลอพลั้งอาจพลัดหล่นลงสู่กรงขัง

กรงจริงๆ ไม่ใช่กรงสำบัดสำนวน

ผมขออนุญาตไม่อภิปรายถึงตัวเลขคนที่ติดคุกด้วยมาตรานี้ว่ามีจำนวนเท่าใด รวมเยาวชนอนาคตของชาติหรือไม่ ท่านสามารถสืบค้นได้ไม่ยากจากอินเทอร์เน็ต

ในทัศนะของผม มาตรา 112 อัตราโทษจำคุก 3- 15 ปีนั้นสูงเกินไป เทียบเท่าความผิดฐานเตรียมการกบฏ ฆ่าคนตายโดยไม่เจตนา หรือพรากผู้เยาว์อายุไม่เกิน 15 ปี

เหนืออื่นใด คำว่า ดูหมิ่น นั้น อาจตีความได้กว้าง ครอบคลุมการกระทำ หรือการแสดงความคิดเห็นได้หลายแบบ สุมซ้อนด้วยบุคคลทั่วไปสามารถเป็นผู้กล่าวโทษ นี่คือสมการที่ส่งผลให้เกิดคดีมาตรา 112 จำนวนมาก    

ผมเคยสัมภาษณ์ กอฟ-ภรณ์ทิพย์ มั่นคง เจ้าของหนังสือ มันทำร้ายเราได้แค่นี้แหละ ที่แลกมากับการสูญเสียอิสรภาพกว่า 2 ปีในเรือนจำ เธอถูกตัดสินจำคุกในคดีมาตรา 112 จากการกำกับและแสดงละครเวทีเรื่อง เจ้าสาวหมาป่า เมื่อปี 2558

ขอคัดมาสัก 2 คำถาม

ถาม: จากวันที่ต้องติดคุก จนถึงวันนี้ ความเจ็บปวดเจือจางลงหรือยัง ยังฝันร้ายอยู่ไหม

ตอบ: สำหรับกอฟ ชีวิตในคุกเป็นชีวิตที่น่าสนุก เป็นการผจญภัยมากๆ แต่ว่าสิ่งที่ทำให้เราเศร้า และเป็น trauma จริงๆ คือชีวิตหลังออกจากคุกต่างหาก ช่วงที่ออกมาก็เหนื่อย (นิ่งคิด) อย่างแรกคือเราไม่สามารถทำงานได้ ไม่ใช่ว่าไม่มีคนให้โอกาสนะ มีอยู่เยอะ แต่เรารู้สึกว่าไม่พร้อมทำงาน เพราะรู้สึกตนเองเป็น (นิ่งคิด) เป็นตัวอันตรายของคนอื่น

ถ้าเราไปทำงานกับใคร อาจมีตำรวจเข้าไปคุกคามวุ่นวาย เลยคิดว่า ทำงานอะไรที่ไม่ถาวรดีกว่า ในช่วงแรกๆ คิดแบบนั้น เป็นตัวอันตรายของระบบ เพราะทุกคนก็รู้ว่าเราเข้าคุกด้วยคดี 112 เราอยากจัดการตนเองก่อน ไม่อยากให้ความฉุนเฉียวของเราไปทำร้ายคนอื่น

อีกเรื่องคือ พอเรามารู้ความจริงของโลกข้างนอก มันก็เศร้า คนข้างนอกมองเราเป็นตัวประหลาด น่ารังเกียจ เพื่อนบางคนก็หายไป รู้สึกแย่ บางคนก็เอาเราไปหากิน บางคนก็เอาเราไปอ้างชื่อโน่นนี่นั่น เพื่อไปรับเงิน เป็นเรื่องที่น่าผิดหวัง

ถาม: ในใจกลับมาเต็มร้อยหรือยัง

ตอบ: เข้มเเข็งขึ้นมาก อาจเป็นเพราะอยู่ต่างประเทศด้วย ไม่ได้อยู่ในสภาวะเดิมๆ สังคมเดิมๆ ในบาเซโลนา (สเปน) เรารู้สึกว่าทำอะไรก็ได้ เมืองที่ดีจะเยียวยาเราเอง เคยไปหาหมอ แล้วหมอก็ให้ยาเลย คือให้เราตรวจเลือด แต่ผลยังไม่ทันออกก็ให้ยาแล้ว จ่ายยาซึมเศร้าให้ ครั้งต่อไปถ้ามาตรวจเลือด มันก็ต้องผิดปกติ เพราะเรากินยา

เราก็เลยไม่กิน ไม่ๆ สิ่งที่เรากลัวสุดคือ มันจะกลายเป็นอุตสหากรรมขายยา เราไม่ได้อยากตกอยู่ในภาวะพวกนี้ เรามีลุงที่เคารพคนหนึ่งเป็นหมอ ก็ปรึกษาเขา ได้คำตอบว่าอย่าเพิ่งกิน เพราะมนุษย์เมื่อกินยาอะไรเข้าไป จะมีผลกับสมอง เราต้องแยกแยะให้ได้ว่า มันเป็นแค่ trauma หรือเป็นที่เคมีในสมอง

อะไรคือภาวะทางใจ อะไรคือภาวะทางร่างกาย เราก็เลยไปรักษาทางใจ ตั้งแต่ตอนออกมาจากคุกใหม่ๆ มีพี่คนหนึ่งแนะนำให้พบนักจิตบำบัด อยู่นี่ก็ฝึกฝนตนเอง แต่เราพูดเเทนคนที่อาการหนักจริงๆ ไม่ได้นะ อย่างนั้นอาจต้องกินยา

ท่านเห็นอะไรซ่อนอยู่ระหว่างบรรทัดในคำตอบของเธอบ้าง

สำหรับผม หากคนเก่งๆ คนรุ่นใหม่ คนมีความคิด มีมุมมอง มีวิสัยทัศน์ พร้อมจะสร้างสังคมไทยให้เจริญก้าวหน้า มีความคิดอยากลี้ภัยความคร่ำครึไปอยู่ต่างประเทศเสียหมด ประเทศชาติจะหลงเหลืออะไรครับ

ตอบไม่ยากเลย ก็เหลือแค่เศษซากปรักหักพัง

เหลือแค่หมู่บ้านที่พร้อมจะปิดปากเงียบ

เหลือแค่จังหวัดที่พร้อมจะเชื่อฟังซ้ายหันขวาหัน

และก็เหลือแค่ประเทศที่ความคิดพุ่งถอยหลังในทิศทางเดียวกันหมด

สังคมที่คอยจ้องเด็ดปีกคนหนุ่มสาว มันจะเป็นสังคมอารยะได้อย่างไร มันจะเจริญรุดหน้าได้อย่างไร

ไม่ต้องพูดถึงประชาธิปไตย คนเท่ากัน รัฐสวัสดิการ หรืออื่นๆ อีกมากมาย

การรณรงค์ยกเลิก ม.112 ไม่เท่ากับยกเลิกสถาบัน ไม่เท่ากับนะครับ ผมขอเน้น คนมีสติปัญญาใช้สามัญสำนึกพื้นๆ ก็พอทราบได้

ท่านลองจินตนาการดูว่า หากบุตรหลานของท่านเกิดเป็นพวกลิเบอร่านชู 3 นิ้ว แล้วถูกกลั่นแกล้งด้วยมาตรา 112

วันนั้นท่านคงต้องเปล่งเสียงว่า

ปล่อยเพื่อนเรา!