Columnists

เลือกฝ่ายบริหารทางตรง แก้การเมืองได้ทั้งระบบ

ระบอบรัฐสภาไทยที่มี 2 สภา และสมาชิกของพรรคการเมืองเสียงข้างมากเป็นผู้เลือกนายกรัฐมนตรี และจัดตั้งรัฐบาลนั้นมีความล้าหลัง และพิสูจน์มาแล้วเป็นเวลา 80 ปี ว่า ล้มเหลว คือมีรัฐบาลที่ไร้เสถียรภาพ มีการซื้อขายเสียงสูง นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ส.ส.

ศึกษาจากอเมริกา: ปฏิรูปตำรวจไทยด้วยการกระจายอำนาจ

ระบบตำรวจอเมริกันมีชั้นยศน้อยมาก แต่แบ่งอำนาจความรับผิดชอบตามหน้าที่มากกว่า คล้ายๆ กับพนักงานของบริษัท อเมริกาไม่มีระบบหรือโครงสร้างตำรวจแห่งชาติ แต่มีการแบ่งอำนาจและหน้าที่เป็นส่วนงานตามภูมิศาสตร์ 5 โดย มี 5 หน่วยงานหลักดังนี้ 1. Federal 2.State 3.County:

แบบอย่างการกระจายอำนาจและการปกครองส่วนท้องถิ่นของญี่ปุ่น

การกระจายอำนาจของญี่ปุ่นเริ่มต้นขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1995 จากเหตุผลความไม่มีอิสระขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่ต้องปฏิบัติงานตามคำสั่งรัฐบาลกลางที่ไม่เข้าใจบริบทและความต้องการที่แท้จริงของท้องถิ่น ดังนั้น จุดมุ่งหมายสาคัญของการกระจายอำนาจในปี ค.ศ. 1995 ก็คือ ความพยายามที่จะทำให้ท้องถิ่นมีความเป็นอิสระอย่างแท้จริงในการแก้ไขปัญหาของตนเองอย่างตรงจุด โดยมีการจัดตั้งคณะกรรมการส่งเสริมการกระจายอำนาจ (Decentralization Promotion Committee) ภายใต้กฎหมายการส่งเสริมการกระจายอำนาจ

ธีร์ อันมัย: ผู้ว่าฯ แต่งตั้ง = ข้าหลวง ตัวถ่วงเหมือน ส.ว. 250 ตน

ผู้ว่าราชการจังหวัดของไทยก็คือ ‘ข้าหลวงของเจ้าอาณานิคม’ ที่ถูกส่งมาปกครองเมืองขึ้นหรืออาณานิคม เหมือนที่สเปนและโปรตุเกสเคยทำกับประเทศอาณานิคมในลาตินอเมริกา เหมือนอังกฤษเคยทำกับอินเดียกับพม่า เป็นต้น ผู้ว่าราชการจังหวัดของสยาม ก็เป็น ‘ข้าหลวง’ ของสยามที่ถูกส่งตรงจากกรุงเทพมหานครไปเป็นข้าหลวงตามหัวเมืองหรือจังหวัดต่างๆ แบบเจ้าอาณานิคมปกครองเมืองขึ้น และมันก็เป็นมากว่าร้อยปีแล้วและยังคงเป็นอยู่ ที่สำคัญ ที่มาของผู้ว่าราชการจังหวัดก็ไม่ได้ยึดโยงกับประชาชนในท้องถิ่น แต่มาจากการสั่งการของรัฐรวมศูนย์ที่กรุงเทพมหานคร

เรียนพี่น้องประชาชน และสื่อมวลชนทุกท่าน

ไม่ว่าท่านจะอยู่ส่วนไหนของประเทศ ห่างไกล หรือใกล้เมืองหลวง หากท่านรู้สึกถูกรัฐทอดทิ้ง รู้สึกคุณภาพชีวิตท่านย่ำแย่ รู้สึกว่าชีวิตท่านดีกว่านี้ได้ ผมขอรบกวนเวลาท่านไม่นาน เพื่อสื่อสารสิ่งสำคัญ ที่จะทำให้เรื่องที่ผมพูดมา กลับจากหน้ามือเป็นหลังมือ ผม-นายสันติสุข กาญจนประกร บรรณาธิการสื่อออนไลน์ The Voters

ทำไมต้องลงชื่อร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ

กล่าวอย่างไม่อ้อมค้อม ผมมีเรื่องสำคัญจะปรึกษาหารือกับคุณผู้อ่านและขอใช้เวลาไม่มากนัก มันเกี่ยวข้องกับสาเหตุว่าทำไม ประเทศไทยจึงมีแค่เมืองหลวงเท่านั้นที่เจริญ ส่วนพื้นที่อื่นๆ ล้วนมีคุณภาพชีวิตย่ำแย่ ขนส่งสาธารณะไม่ได้เรื่อง ผู้คนไม่มีงานทำต้องเร่ร่อนเข้ากรุง น้ำประปาขุ่นราวโคลน เหตุผลหลักๆ ข้อหนึ่งคือ เราไม่มีการเลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั่วประเทศ คุณผู้อ่านอาจสงสัยคลางแคลงใจว่ามันเกี่ยวกันได้อย่างไร เกี่ยวครับ

สรุปสาระสำคัญ ทำไมต้องลงชื่อร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ

ดังวลี No State Without City ไม่มีประเทศไหนเจริญหากไร้ท้องถิ่นที่เข้มแข็ง พูดให้เข้าใจง่ายๆ คือ การกระจายอำนาจและงบประมาณสู่ท้องถิ่นอย่างสมเหตุสมผล จะนำมาซึ่งคุณภาพชีวิตที่ดีของคนต่างจังหวัด นี่คือหลักการสากล สื่อออนไลน์ The Voters ผมก่อตั้งขึ้นเพื่อมุ่งหวังเป็นสื่อเพื่อเผยแพร่เรื่องการกระจายอำนาจ

ข้อเรียกร้องของ #ตะวันแบม สร้างประโยชน์อะไร?

นักโทษการเมืองคือนักโทษทางความคิด ตกตะกอนขมวดปมความรู้เผยผ่างเป็นแสงตะวันแห่งความก้าวหน้า ณ ขณะที่ผมเขียนต้นฉบับอยู่นี้ ศาลยกคำร้องประกันทะลุแก๊ส แต่สั่งปล่อยตะวันกับแบม 1 เดือนด้วยเหตุเจ็บป่วย สร้างความคลางแคลงฉงนฉงายให้ผมยิ่ง นั่นเท่ากับข้อเรียกร้องให้ ประกันตัวทุกคน ไม่ได้รับการตอบสนอง ล้มเหลวเป็นโคลนเละๆ แบมและตะวันผิดหวังศาลไม่ปล่อยตัว​ 8​

ท้องถิ่นอภิวัฒน์ด้วยการกระจายอำนาจ

ภายในสองปีนับแต่การประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ ให้คณะรัฐมนตรีจัดทำแผนการยกเลิกราชการส่วนภูมิภาค นับเนื่องเป็นความภาคภูมิยิ่งที่มหาวิทยาลัยบูรพา เชิญผมไปร่วมเสวนาวิชาการ วันสถาปนาคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ ประจำปี 2566 ในหัวข้อ ภูมิภาคอภิวัฒน์ ท้องถิ่นอภิวัฒน์ การออกเเบบการกระจายอำนาจของรัฐไทย ในวันที่ 26 มกราคม 2566

8 ข้อเสียของการกระจายอำนาจ

ฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยกับการกระจายอำนาจ มักหยิบยกข้ออ้างสารพัดราวตนเองเป็นพหูสูตหรือปราชญ์ผู้หยั่งรู้ฟ้าดิน ในฐานะที่ผมเป็นคนรู้น้อยจึงจำเป็นยิ่งที่ต้องศึกษาให้มาก และครูคนสำคัญของผมคือ อาจารย์ชำนาญ จันทร์เรือง ผู้เชี่ยวชาญเรื่องการกระจายอำนาจ ตัวจริงเสียงจริง รวมถึง ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.ธเนศวร์ เจริญเมือง คณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ชำนาญในสาขาวิชาการเมืองการปกครอง

จากเลือกตั้งผู้ว่าฯ ถึงจังหวัดจัดการตนเอง

ความเป็นมาเกี่ยวกับคำว่า เลือกตั้งผู้ว่าฯ คำว่า เลือกตั้งผู้ว่าฯ  มีความสำคัญทั้งแนวคิดและการปฏิบัติ สังคมไทยในอดีตเป็นสังคมชนชั้น  คือ  มีเจ้าแผ่นดิน ขุนนางอำมาตย์ ข้าราชการระดับล่าง ต่ำกว่านั้นก็คือไพร่ทาส ที่ระยะหลังๆ เรียกว่าชาวบ้านหรือสามัญชน  จะสังเกตเห็นว่าในอดีต เราไม่มีเสรีชนที่ไม่ต้องสังกัดเจ้าขุนมูลนายคนไหน

ทำไมตอนเด็กๆ เราชอบนักฟุตบอล: สังคมแบบไหนที่สามารถรักษาความฝันของผู้คนไว้ได้

เราคงจำได้ว่า เด็กๆ เรามักมีนักฟุตบอลที่เราชื่นชอบ นักร้องที่ชื่นชอบ เราอาจไม่ได้ชอบที่เสียงของพวกเขา ไม่ได้ชอบผลงานในสนามหรือประตูที่พวกเขายิงได้ ถ้วยแชมป์ของพวกเขา แต่การที่เด็กๆ แทบทุกยุคสมัยมีนักฟุตบอลเป็นต้นแบบสาเหตุหลักคือ การที่พวกเขาเห็นคนที่สามารถวิ่งตามความฝันได้ เห็นคนที่ไม่ละทิ้งความฝัน แม้จะเป็นแค่เกมกีฬา การได้เห็นคนมีอารมณ์ร่วมและได้ทำตามความฝันที่ตนได้เลือกนั้น มันจึงนับเป็นสิ่งที่สะท้อนความสำคัญสำหรับมนุษย์ทุกคน คำถามสำคัญอยู่ที่ว่า

หนึ่งหนึ่งสองกับการจองจำทางความคิด

ดั่งดิ่งจมลงสู่ห้วงลึกโศกศัลย์ ในยุคสมัยที่เราไม่ต้องใช้หินกระแทกกันเพื่อสร้างไฟ ยังมีคนเข้าใจผิดอย่างไม่น่าให้อภัยเกี่ยวกับการรณรงค์ยกเลิก ม.112 ไม่ผิดธรรมดาด้วย ผิดมหันต์ คนมีสติปัญญาเขาไม่คิดกันเยี่ยงนี้ ผมเคยเขียนไว้ในนวนิยายเรื่อง ซิมโฟนียังบรรเลง 1 ใน 9 เรื่องสุดท้าย รางวัลปีศาจว่า บ้านเราไม่ได้ต้องการฝ่ายก้าวหน้าที่แหลมคมอะไร

เหรียญสองด้านของรัฐราชการญี่ปุ่น-ไทย

นับตั้งแต่การรัฐประหารโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติในปี พ.ศ. 2557 คำว่ารัฐราชการได้กลับมาได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายอีกครั้งจากการที่มีนักวิชาการตั้งข้อสังเกตว่าหรือการเมืองไทยกำลังกลับไปเป็นรัฐราชการอีกครั้ง ซึ่งรัฐราชการในที่นี้ เป็นรูปแบบการบริหารปกครองที่มีแนวโน้มรวมอำนาจในการบริหารปกครองและกำหนดนโยบายต่างๆ อยู่ที่รัฐบาล ระบบราชการส่วนกลางและกรุงเทพมหานครอย่างเข้มข้น มีการกระจายอำนาจไปยังการบริหารส่วนท้องถิ่นน้อย ภาคส่วนอื่นๆ โดยเฉพาะภาคสังคม ประชาชนมีบทบาทและส่วนร่วมน้อย ข้าราชการทหารและพลเรือนมีอำนาจในการตัดสินนโยบายสำคัญ ท่านผู้อ่านอาจคุ้นกับลักษณะดังกล่าวและคำอธิบายว่าด้วย รัฐราชการรวมศูนย์

พ.ร.บ.เลือกตั้งผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดทั่วประเทศ และจังหวัดจัดการตนเอง ฉบับประชาชน

บันทึกหลักการและเหตุผล ประกอบร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ (…) พุทธศักราช… หลักการ แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย เพื่อยกเลิกบทบัญญัติในหมวด ๑๔ การปกครองส่วนท้องถิ่น ตั้งแต่มาตรา ๒๔๙ ถึงมาตรา ๒๕๔ และเพิ่มบทบัญญัติหมวด

ข้อเสียของผู้ว่าราชการจังหวัดที่มาจากการเลือกตั้ง ?

เมื่อเดือนกันยายน 2565 ที่ผ่านมา ผมได้มีโอกาสไปกล่าวปาฐกถาและร่วมเสวนาในโครงการสัมมนาปัญหาการเมืองไทย ภายใต้หัวข้อ เนาะแบนอ ผู้ว่าฯ รูเมาะฮ์กีตอ กระแสการเรียกร้องเลือกตั้งผู้ว่าฯ กับการปกครองพิเศษชายแดนใด้ ของคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ซึ่งเป็นโครงการฯ ที่ดีมาก

ทำไมต้องกระจายอำนาจ

เหตุผลที่เราต้องกระจายอำนาจก็คือ มันจะทำให้ผู้มีอำนาจสูงลิ่วแสบร้อนเหมือนพลัดหล่นลงไปในปล่องภูเขาไฟ ล้อเล่นครับ ในความจริงผมขออนุญาตยกคำครูของผมทั้ง 2 ท่าน อ.ชำนาญ จันทร์เรือง ผู้เชี่ยวชาญเรื่องกระจายอำนาจ และ อ.ธเนศวร์ เจริญเมือง ผู้รณรงค์เรื่องกระจายอำนาจมานาน อ.ชำนาญยกตัวอย่างปัญหารายได้ท้องถิ่นยังไม่เพียงพอ ปัจจุบันเราเปิดโอกาสให้ท้องถิ่นเก็บภาษีได้เล็กน้อย

เมื่อคนรุ่นใหม่และคนจน เลือกผู้นำการเมืองฝ่ายซ้ายเป็นประธานาธิบดีในบราซิล

ย้อนกลับไป 20 ปีก่อน โลกเผชิญกับความเหลื่อมล้ำมหาศาลจากการขยายตัวของลัทธิเสรีนิยมใหม่ นับจากช่วง 1970-1980 อำนาจของกลุ่มทุนขยายตัวเพิ่มมากขึ้น พร้อมกับอำนาจของประชาชนที่ถูกจำกัดน้อยลง กลุ่มชนชั้นนำพร่ำบอกว่าโลกนี้ไม่มีทางเลือก จะชอบหรือจะชัง ยุคทองของรัฐสวัสดิการที่รัฐโอบอุ้มดูแลผู้คนได้ผ่านไปแล้ว ตอนนี้ไม่มีรัฐกับประชาชนอีกต่อไปเหลือเพียงแค่ ตลาดกับผู้ประกอบการ อันเป็นจุดเริ่มต้นของการทำลายระบบรัฐสวัสดิการในยุโรป รวมถึงการขยายอำนาจทุนทั่วทั้งโลก

ภาษากฎหมาย

เชื่อหรือไม่ว่าประเทศไทยเราน่าจะเป็นประเทศที่มีการเสนอข่าวเกี่ยวกับปัญหาข้อกฎหมายผ่านทางสื่อทั้งสื่อกระแสหลักและสื่อสังคมออนไลน์มากที่สุดในโลก ถ้าท่านลองสังเกตดูให้ดี จะพบว่าปัญหาข้อขัดแย้งในสังคมที่ถูกหยิบยกสู่การนำเสนอของสื่อโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของการเมืองการปกครอง ล้วนแล้วแต่เป็นปัญหาข้อกฎหมายแทบทั้งสิ้น ผู้ที่ตกเป็นจำเลยก็คือบรรดานักกฎหมายทั้งหลายนั่นเองที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นตัวยุ่ง เป็นตัวสร้างปัญหาให้แก่บ้านเมือง เพราะในการให้ความเห็นในปัญหากฎหมายของนักกฎหมาย (ทั้งของจริงและของไม่จริง) ผ่านสื่อต่างๆ ก็มักมีความเห็นสวนทางกันอยู่เสมอ สุดแล้วแต่ว่าตนเองเชียร์ฝ่ายใด โดยมีธงคำตอบอยู่ในใจไว้ล่วงหน้าแล้วก่อนที่จะตีความปัญหา ข้อกฎหมายนั้นๆ ปัญหาที่น่าปวดหัวของคนทั่วไปที่ไม่ได้ร่ำเรียนมาทางกฎหมายโดยตรง (ในบางครั้งก็รวมถึงนักกฎหมายเองด้วย)

ถ้าคนไทยได้เลือกตั้งผู้ว่าฯ ทุกจังหวัด สังคมไทยจะเป็นสังคมที่เจริญก้าวหน้ามากเพียงใด?

ขอให้คิดถึงบรรพชนของเรา  และคิดถึงลูกหลานของเรา (Think of your forefathers, think of your posterity.) John Adams (2nd U.S. President,

เลิกผู้ว่าฯ หรือเลือกตั้งผู้ว่าฯ

มายาคติว่า ถ้ากระจายอำนาจแล้วท้องถิ่นจะโกงกันมาก ซึ่งไม่จริง ยิ่งกระจายอำนาจ ประชาชนยิ่งรู้สึกว่าพวกเขาเป็นเจ้าของท้องถิ่น จะยิ่งเกิดการตรวจสอบ ตัวอย่างชัดๆ คือ เสาไฟกินรี ที่เป็นข่าวโด่งดังได้ เพราะประชาชนช่วยกันตรวจสอบ ไม่เหมือน ซื้อเรือดำน้ำตรวจสอบยากมาก วันนี้ผมได้รับเชิญจาก กลุ่มอาสาวิชาการ

สถาบันพระมหากษัตริย์ของญี่ปุ่นกับโลกร่วมสมัย

“สมเด็จพระจักรพรรดิทรงเป็นสัญลักษณ์ของประเทศและเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับประชาชน พระองค์ทรงมีฐานะเช่นนั้นด้วยเจตนารมณ์ของประชาชนผู้เป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตย” มาตรา 1 ของรัฐธรรมนูญปี 1947 ของญี่ปุ่น ได้ระบุสถานะของสถาบันจักรพรรดิเอาไว้อย่างชัดเจน  ด้วยเจตนารมณ์ของสหรัฐอเมริกาโดย นายพลแมคอาเธอร์ ที่ต้องการให้สถาบันจักรพรรดิญี่ปุ่นเป็นสัญลักษณ์ของสันติภาพ และการพัฒนาประชาธิปไตยญี่ปุ่น การเมืองการปกครองญี่ปุ่นนอกจากจะมีการปกครองส่วนท้องถิ่นที่เข้มแข็งจากการกระจายอำนาจในระดับสูงโดยเปรียบเทียบกับในหลายประเทศโดยเฉพาะประเทศไทยแล้ว ความน่าสนใจอีกประการหนึ่งคือญี่ปุ่นปกครองในระบอบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ ซึ่งสถาบันกษัตริย์หรือสถาบันจักรพรรดิของญี่ปุ่นมีความเป็นมาที่ยาวนาน

5 ล่มจมหากไม่กระจายอำนาจ กับ บรรณ แก้วฉ่ำ

ข้อเสียหากไม่กระจายอำนาจ ประเทศไทยจะยังคงประสบปัญหา และขาดการพัฒนา ดังนี้ 1.เป็นต้นเหตุทำให้รัฐบาลไทยมีอายุสั้น ขาดเสถียรภาพ  เนื่องจากปัญหาเล็กน้อยของประชาชนอันควรได้รับการแก้ไขให้เสร็จเด็ดขาดในพื้นที่ โดยท้องถิ่น กลับไม่ให้อำนาจไม่ให้งบประมาณแก่ท้องถิ่นในการแก้ไข ก็ทำให้ปัญหาดังกล่าวยังคงถูกส่งไปเรียกร้องที่ส่วนกลาง เกิดการปักหลักประท้วงหน้าทำเนียบ กลายเป็นน้ำผึ้งหยดเดียวที่ลุกลามใหญ่โตจนต้องเปลี่ยนรัฐบาล  2.เป็นต้นเหตุให้เกิดการก่อรัฐประหาร  เนื่องจากทั้งงบประมาณและอำนาจ ที่ยังไม่ถูกกระจายไปให้ในระดับพื้นที่ตัดสินใจได้เอง

ศูนย์เด็กเล็ก-ภาพสะท้อนความเหลื่อมล้ำสวัสดิการจากการกดทับของอำนาจส่วนกลาง

วันที่ 6 ตุลาคม 2565 นับเป็นโศกนาฏกรรมสำคัญสำหรับประเทศไทย ประจวบเหมาะกับการครบรอบ 46 ปี เหตุการณ์สังหารหมู่นักศึกษาในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ การกราดยิงในศูนย์เด็กเล็กที่จังหวัดหนองบัวลำภู เป็นความสูญเสียสำคัญที่สะท้อน ความรุนแรงในระดับกลุ่มย่อยที่สูงมากขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา การชดเชยเยียวยา ปัญหาอาวุธปืน ภาวะความเป็นชายเป็นพิษ

นักร้องศรี โน้ส-อุดม ขมประชาธิปไตย  

บิดดิ้นทุรายทุรนแบบคนโดนเพลิงอคติแผดเผา เปล่า, ผมไม่ได้หมายถึง ประยุทธ์ หรือประวิทย์ เพราะคนหลังเองยังออกมาให้สัมภาษณ์ว่า ให้ดูแบบขำๆ ผมจำเพาะเจาะจงลงไปที่เหล่ากองเชียร์ของคนทั้งคู่ (ขออนุญาตไม่เรียกลุง ผมไม่เคยมีลุงนิสัยแบบนี้) ดิ้นกันถึงขนาดยกเลิกช่องหนังชื่อดัง เสียดาย ผมเสียดายแทน เพราะมีภาพยนตร์อีกหลายเรื่อง ที่ช่วยเพิ่มรอยหยักสมองได้

สังคมเอียงขวากับการพัฒนาประชาธิปไตยประสบการณ์จากญี่ปุ่น

ในบทความชิ้นก่อน ผู้เขียนได้กล่าวถึงแนวคิดอนุรักษนิยมของญี่ปุ่นที่มีความเข้มข้นขึ้นภายใต้การบริหารประเทศของรัฐบาล พรรคเสรีประชาธิปไตย ที่ครองอำนาจมาอย่างยาวนาน ในบทความนี้ก่อนที่จะพาผู้อ่านไปรู้จักกับสังคมอนุรักษ์ของญี่ปุ่น ผู้เขียนจะขอนิยามความหมายของสังคมอนุรักษนิยมเพื่อสร้างความเข้าใจที่ตรงกันเสียก่อน แนวคิดอนุรักษ์ หรือขวา ในที่นี้หมายถึงความนิยมในวัฒนธรรม ศีลธรรม เน้นระเบียบวินัย เน้นการใช้อำนาจบังคับ นิยมชมชอบชนชั้นสูงและขุนนาง มีลักษณะชาตินิยมในเชิงลบสุดขั้ว ให้คุณค่ากับกลุ่มคนหรือชุมชนมากกว่าปัจเจก

ทำไมต้องแก้รัฐธรรมนูญเกี่ยวกับการปกครองส่วนท้องถิ่น

แม้ว่าการปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ และเป็นส่วนหนึ่งของการบริหารราชการแผ่นดิน แต่เมื่อวิเคราะห์จากบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ ๒๕๖๐ เปรียบเทียบกับหลักการกระจายอำนาจหรือการปกครองท้องถิ่นตามรัฐธรรมนูญ ๒๕๔๐ ที่ได้บัญญัติไว้ในหมวด ๕ แนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ มาตรา ๗๖ ซึ่งกำหนดให้รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดนโยบาย การตัดสินใจทางการเมือง การวางแผนพัฒนาทางเศรษฐกิจ สังคม

ทางออกของท้องถิ่นไทย: เลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั่วประเทศ 

บทเรียนจากสหรัฐอเมริกา ในโลกสมัยใหม่ สหรัฐฯ เป็นชาติแรกที่มีการปกครองท้องถิ่นที่เข้มแข็ง เนื่องจากคนอเมริกันที่ก่อตั้งประเทศส่วนใหญ่เป็นคนอังกฤษที่รักในสิทธิเสรีภาพ พวกเขาคิดต่างด้านศาสนาและอุดมการณ์ทางการเมืองกับผู้นำประเทศ จึงถูกปราบปราม จับกุมคุมขัง ที่เหลือจึงหลบหนีออกมา ไปสร้างชุมชนใหม่ในโลกใหม่ และขยายเพิ่มโดยมีคนยุโรปจากประเทศอื่นๆ ที่มีความเห็นร่วมอพยพตามมา จนจัดตั้งอาณานิคมได้ 13 แห่งยาวเกือบตลอดแนวชายฝั่งตะวันออก

ราษฎรทั้งหลายพึงรู้เถิดว่า สนามหลวงนี้เป็นของราษฎร

สนามหลวงถูกล้อมรั้วรอบขอบชิด และถูกประกาศห้ามจัดกิจกรรมทางการเมืองใดๆ ตั้งแต่ปี 2010 หลังพฤษภาอำมหิตเป็นต้นมา ทว่า ช่วงเดือนกันยายน 2020 หรือ 2 ปีที่แล้ว มีการชุมนุมใหญ่ต่อต้านเผด็จการทหาร ประยุทธ์ จันทร์โอชา และแนวร่วมชุมนุมได้

ความเปลี่ยนแปลงคือสัจนิรันดร์

เพียงชนชั้นนำหัวโบราณจำนวนหยิบมือที่ไม่สำเหนียกว่าความเปลี่ยนแปลงกำลังจะมา พวกเขาคิดเหนี่ยวรั้งกระแสธารเวลาที่มีแต่รุดหน้าราวไม่เคยเรียนรู้ประวัติศาสตร์ สิ่งควรนับถือคือชนชั้นนำที่เห็นความผาสุกของบ้านเมือง คราแรกคิดเขียนเปิดบันทึกชิ้นนี้ด้วยกลุ่มประโยคข้างต้น ผมเปลี่ยนใจ และเห็นว่าควรสื่อสารกับประชาชนทุกท่านด้วยที่มาที่ไปของเว็บไซต์สื่อออนไลน์ The Voters สื่อเล็กๆ เกี่ยวกับสังคมการเมือง ประชาธิปไตย และการกระจายอำนาจ รวมถึงการรณรงค์เลือกผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดทั่วประเทศ เป็นเวลากว่าเดือนแล้วที่ทุกท่านคงเห็นถึงความเปลี่ยนแปลง จากเพจ

ทำไมการเรียนฟรีในระดับอุดมศึกษา และล้างหนี้การศึกษา จึงเป็นกระบวนการสร้างประชาธิปไตยในระดับฐานรากที่สุด

เมื่อพูดถึงกระบวนการสร้างประชาธิปไตย เรามักนึกถึงกรอบการออกแบบสถาบันการเมืองที่มีความซับซ้อน การวางเงื่อนไขตามรัฐธรรมนูญ หรืออาจพูดถึงรากฐานความเข้าใจของประชาธิปไตยผ่านระบบวัฒนธรรมต่างๆ ที่ล้วนเป็นเรื่องสำคัญแต่ก็ล้วนเป็นเรื่องที่จำเป็นต้องใช้เวลาทำความเข้าใจ ในทางกลับกัน หากเราตั้งคำถามใหม่ว่าอะไรคือรูปธรรมของอุดมคติที่ซับซ้อนของคำว่าประชาธิปไตย? มันก็คือระบบการเมืองที่เราอยากให้เราก้าวพ้นจากความเปราะบางทางเศรษฐกิจ ธำรงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ รับรองเสรีภาพในการแสดงออก รวมถึงการทำลายข้อจำกัดที่กีดขวางการเลื่อนลำดับชั้น ลักษณะเช่นนี้ย่อมเกิดขึ้นได้ในสังคมที่มีความเสมอภาคทางเศรษฐกิจ หรือสวัสดิการพื้นฐานที่จำเป็นให้คนได้เริ่มชีวิตอย่างเท่าเทียมกัน ในบทความนี้ผมอยากชวนผู้อ่านทุกท่านพิจารณาหนึ่งในเงื่อนไขการสร้างประชาธิปไตยในระดับพื้นฐานที่สุดคือ สวัสดิการด้านการศึกษา

ทำไมต้อง #เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ

อันดับแรก ยุคสมัยนี้เป็นยุคสมัยของการตื่นตัวทางการเมืองอย่างที่ชนชั้นนำต้องจับตาด้วยระคาย ไม่มีช่วงเวลาไหนเหมาะสมแก่การรณรงค์ #เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ เท่ายุคของพวกเราอีกแล้ว ถึงขนาด วิษณุ เครืองาม ยังเคยให้สัมภาษณ์นักข่าวไทยโพสต์ว่า เป็นไปได้ยาก https://www.thaipost.net/hi-light/153316/ ผมคิดว่าคุณวิษณุคงเข้าใจอะไรผิดไปมาก ไม่มีสิ่งเก่าใดต้านทานกระแสลมโชกเชี่ยวแห่งความเปลี่ยนแปลงของประชาชนได้ 16 กันยายน

จาก กัลยาณมิตร ถึง ชัชชาติ

ขอเขียนถึง คุณชัชชาติ สิทธิพันธุ์ แบบกัลยาณมิตร ผมค่อนข้างจะสนับสนุนแกและเลือกมากับมือ แต่กำลังคิดว่าน่าจะออกมาพูดสักหน่อย เรื่องแรก ช่วงฮันนีมูนจบแล้ว กระแส Hype สุด ที่ทีมกทม.ชุดนี้ไปถึงคืองานหนังกลางแปลง จากนี้ไปคือการเสมอตัว สิ่งที่ประชาชนต้องการคือผลงานเชิงประจักษ์ ถ้าจะให้ดี

แบบไหนคือเสรีภาพทางวิชาการ

เศร้า, พักใหญ่ผ่านมาผมรู้สึกเศร้ากับ 2 เรื่อง เรื่องแรกเศร้าน้อยเท่าขี้แมลงสาบ จึงขออนุญาตเขียนถึงนิดเดียว เพราะไม่ปรารถนาเปลืองเวลาท่านผู้อ่าน และเปลืองเนื้อที่เว็บไซต์ มีกลุ่มชายฉกรรจ์ราว 2-3 หน่อ พยายามโจมตีแคมเปญ #เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ ของเรา เอ่ยย้อนถึงที่มาเสียหน่อย

การปกครองท้องถิ่นญี่ปุ่น: เมื่อการกระจายอำนาจอาจนำไปสู่ความเจริญหลากมิติ

ประเทศญี่ปุ่นเป็น 1 ในประเทศที่คนไทยรู้จักกันเป็นอย่างดี ผู้อ่านอาจเคยเดินทางไปยังแดนอาทิตย์อุทัยมาแล้ว หรือมีความคุ้นเคยกับผลิตภัณฑ์ สินค้าต่างๆ เช่น รถยนต์ เครื่องใช้ไฟฟ้า อาหารหรือแม้กระทั่งสื่อนิยาย อะนิเมะ เกมต่างๆ ที่มีที่มาจากญี่ปุ่น บางคนอาจพอทราบว่าญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีการปกครองส่วนท้องถิ่นที่เข้มแข็ง แต่หลายคนอาจยังไม่เห็นภาพนักว่าความเข้มแข็งที่ว่านั้นเป็นอย่างไร

ยกเลิกราชการส่วนภูมิภาค และเลือกตั้งผู้ว่าฯ ทุกจังหวัด

กระแสการเรียกร้องให้แต่ละจังหวัดได้มีโอกาสในการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นของตนเองนั้น ได้มีเป็นระยะๆ มาช้านานกว่า 30 ปีแล้ว โดยเสียงเริ่มดังขึ้นเรื่อยๆ ดังมากหน่อยก็ตอนมีการรณรงค์เรื่องจังหวัดจัดการตนเองที่วางโครงสร้างให้มีการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดซึ่งแพร่ขยายไปถึง 58 จังหวัด แต่มาดังเป็นพลุแตกกระจายไปทุกจังหวัดในช่วงของการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร โดยคุณชัชชาติเป็นผู้ได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งและทำงานอย่างทุ่มเท ทำให้ทุกจังหวัดอยากเลือกตั้งผู้ว่าฯ ของตนเองบ้าง อย่างไรก็ตาม ในสายตาของนักวิชาการผู้เชี่ยวด้านการบริหารราชการแผ่นดิน

ปรสิต

ไม่ต้องถ่อสังขารถึงจังหวัดไกลปืนเที่ยง ไม่ต้องเป็นคนช่างสังเกต เอาแค่หลืบมุมถูกทอดทิ้งในเมืองหลวง เราก็เห็นชัดถึงคุณภาพชีวิตของผู้คนอันย่ำแย่ ชุมชนแออัด การถูกไล่รื้อที่ซุกหัวนอนในชื่อความเจริญ ผู้ปกครองเป็นหนี้มาเฟียเงินกู้ดอกมหาโหด เยาวชนหลุดระบบการศึกษาเสี่ยงชีวิตบนเบาะมอเตอร์ไซค์ผ่อนนามไรเดอร์ ทั้งหมดนี้มีรากมาจากคำคำเดียว ปรสิต ทางชีววิทยา ปรสิตคือสิ่งมีชีวิตซึ่งมีความจำเป็นต้องอาศัยพักพิงและได้รับอาหารจากสิ่งมีชีวิตอื่น บางครั้งทำร้ายทำลายสิ่งมีชีวิตที่ใช้ประโยชน์จนเจ็บป่วยหรือเสียชีวิต ปรสิตมิใช่ใครคนใดคนหนึ่ง แต่คือเครือข่ายที่พยายามเหนี่ยวรั้งกาลเวลา

Author สันติสุข กาญจนประกร บรรณาธิการ The Voters อดีตบรรณาธิการ WAY MAGAZINE ยุคสิ่งพิมพ์ ผู้ตั้งแคมเปญรณรงค์ #เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ และกระจายอำนาจ นักประพันธ์เจ้าของรวมเรื่องสั้น ฝนโปรยปรายใต้มงกุฎ

Author สันติสุข กาญจนประกร บรรณาธิการ The Voters อดีตบรรณาธิการ WAY MAGAZINE ยุคสิ่งพิมพ์ ผู้ตั้งแคมเปญรณรงค์ #เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ และกระจายอำนาจ นักประพันธ์เจ้าของรวมเรื่องสั้น ฝนโปรยปรายใต้มงกุฎ

การรณรงค์เรื่องการเลือกตั้งผู้ว่าฯ และการกระจายอำนาจในสังคมไทย นักการเมืองและนักวิชาการจำนวนหนึ่งเริ่มเรียกร้องให้เลือกตั้งผู้ว่าฯ ต่างจังหวัดในปี 2534-2536 มหาดไทยตอบโต้ด้วยการจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) ให้คนระดับหมู่บ้าน-ตำบลหลงกับงาน อบต. พลังระดับจังหวัดจึงอ่อนลงไป                                                                                 รัฐรวมศูนย์อำนาจมากเกินไป (An Over-Centralized State