“สื่อไทยมุ่งการเลือกตั้งใหญ่ ส.ส.ดัง แต่ไม่ค่อยเสนอเรื่องตั้งท้องถิ่น มีแค่ กทม.”

สงวน คุ้มรุ่งโรจน์

สงวน คุ้มรุ่งโรจน์ อธิบายปรากฏการณ์หนึ่งของสื่อ ในฐานะอดีตนักข่าวของสำนักข่าวสิงคโปร์และฮ่องกง แม้ปัจจุบันไม่มีสังกัด แต่เขายังอยู่ในทุกแนวหน้าของสนามข่าว เป็นสื่อมวลชนอาวุโสมากประสบการณ์

กระนั้น เราไม่ได้ต้องการใช้ความอาวุโสมาข่มใคร แต่นี่คือเรื่องของหลักการ

รบกวนยกตัวอย่างในต่างประเทศว่า การเลือกตั้งท้องถิ่นสำคัญอย่างไร และมันนำพาความเจริญสู่ต่างจังหวัดได้อย่างไร

ประเทศแถบเอเซียตะวันออกเฉียงเหนือ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน การเลือกตั้งท้องถิ่นคือ ‘กีฬาแห่งชาติ’ ผู้ว่าฯ แต่ละจังหวัด ต้องแข่งขันพัฒนา วัดกึ๋น หากทำได้ดีจึงจะมีโอกาสไต่เต้าเป็นผู้นำระดับประเทศ เป็น รมต. สื่อมวลชนเองก็ประชาสัมพันธ์ตลอด แม้แต่กัมพูชาก็มีทุกระดับ

ที่ญี่ปุ่นมีทบวงที่เรียก ‘ปกครองตนเอง’ ผู้นำระดับประเทศหลายคน ไต่เต้าจากผู้นำท้องถิ่นมาก่อน ตอนจัดโอลิมปิก ผู้นำท้องถิ่นของแต่ละจังหวัด- เมือง ก็จัดการเอื้อเฟื้อที่พัก สนามแข่งแก่นักกีฬาต่างชาติ เตรียมการเป็นปี โดยไม่ต้องให้รัฐบาลส่วนกลางสั่ง เพราะเป็นเจ้าถิ่นสามารถปลุกชาวบ้าน ให้เสร็จภาระกิจในเวลาอันรวดเร็ว

อย่างไต้หวัน เคยเลือกนายกเทศมนตรีเกาสง แต่เมื่อได้รับเลือกแล้วแบบถล่มทลาย กลับทำตัวกร่าง ที่สุดก็พ่ายแพ้แบบถล่มทลายในการชิงตำแหน่งประธานาธิบดี

เกาหลี ผู้สมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดี ส่วนใหญ่ก็มาจากผู้ว่าราชการจังหวัดที่มาจากเลือกตั้งท้องถิ่น พอสอบตกก็กลับไปชิงผู้นำท้องถิ่นแบบไม่ต้องกลัวเสียหน้าเหมือนไทย

อเมริกา เลือกผู้ว่ารัฐ เมือง มีคนผิวสีหรือเอเชียได้รับเลือก มีกฏหมายแต่ละรัฐ

คำว่า ‘มหาดไทย’ ชื่อนี้หายจากหลายประเทศ

การกระจายอำนาจ ไม่เพียงกระจายความเจริญสู่ท้องถิ่น แต่ยังหมายถึงทุกมิติปัญหา ถ้าประชาชนรู้สึกว่าตนมีอำนาจในมือ จะมีกำลังใจในการส่งเสียงเรียกร้องปัญหาของตน รบกวนถามว่า มองสื่อมวลชนไทยทำเรื่องนี้ได้ดีมากน้อยอย่างไร

สื่อไทยมุ่งการเลือกตั้งใหญ่ ส.ส.ดัง แต่ไม่ค่อยสนอเรื่องตั้งท้องถิ่น มีแค่ กทม. สมัยก่อนสื่อมีหน้า ข่าวท้องถิ่น ลงแต่เรื่องกำนันผู้ใหญ่บ้านจัดเลี้ยง แจกพระ ไม่ได้ใส่ใจเรื่องเลือกตั้งท้องถิ่น ส่วนความเข้าใจของสื่อในปัจจุบัน เลือกตั้งท้องถิ่นคือเลือก ส.ส.เขต

ถ้าให้แนะนำสื่อมวลชน อยากบอกอะไรไหมครับ

ยากมากที่พวกสื่อจะรับฟัง เพราะมัวแต่โหนกระแส

โหนกระแสนี่คือทำเฉพาะข่าวแมสๆ หรือเปล่า

คิดดู มีเลือกตั้งที่พัทยา สนใจแค่ชัชชาติ

แนะนำไป เดี๋ยวจะหาว่าสอนอีกใช่ไหม

ใช่เลย ทุกวันนี้ผมก็สอนอยู่แล้ว ไม่สนใจ ผมถูกอัดมาตลอด อย่างน้อยต้องเปิดพื้นที่บ้าง แม้ไม่มาก หากมีคนโหมเป็นข่าวได้ ที่เหลือก็จะตาม

เป็นปัญหาที่ บรรณาธิการใหญ่ๆ ในสื่อไหมครับ ที่สั่งนักข่าวทำแต่ข่าวโหนกระแส

ใช่บรรณาธิการตัวดี 30 กว่าปีที่แล้ว นายกสมาคม นสพ. เคยว่าผม หากทำหนังสือพิมพ์ที่เสนอข่าวต่างประเทศและช่วยสังคมแบบผมทำจะเจ๊ง

เคยเล่าว่าตอนเด็กอยู่ไต้หวันเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ได้เห็นเรื่อง ท้องถิ่นปกครองตนเอง โดยไม่ต้องรอรัฐบาลกลาง ตรงนี้สำคัญอย่างไรครับ

เพราะท้องถิ่นมีบุคลากรที่ไม่ด้อยกว่าไทเป ตอนนั้นในไต้หวันล้าหลังกว่าไทยด้วยซ้ำ สิ่งที่ต้องการเร่งด่วนคือคมนาคม ถนน รางรถไฟ สร้างปรับปรุงกันเอง แม้การทำเกษตร ส่งออกข้าว ผลไม้ ก็เป็นผลงานริเริ่มของผู้นำท้องถิ่น ตอนนั้นชาวบ้านเลือกกันเอง ไม่ต้องรอคำสั่งจากรัฐบาลกลาง

หากมีการเลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั่วประเทศ ปัญหาใดที่เห็นว่าเป็นเรื่องควรพูดถึง

ปากท้อง เศรษฐกิจ การศึกษา สาธารณสุข สำคัญสุด ผู้ว่าฯ จากการเลือกตั้งจะเป็นขวัญใจได้ รวมถึงให้โอกาส ‘ผู้อยู่ก่อน’ ทั้งชาวไทยภูเขา ชนกลุ่มน้อย เพราะคุณสมบัติเท่าเทียมกัน

ตอนนี้ทางการรณรงค์ของเรา หลังยื่นข้อเสนอและรายชื่อประชาชน เรื่อง เลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั่วประเทศ แก้รัฐธรรมนูญให้ท้องถิ่นมีอิสระและอำนาจในการสร้างสรรค์คุณภาพชีวิตคน ต่อ กมธ.กระจายอำนาจฯ จนมีมติส่งเรื่องให้หน่วยงานเกี่ยวข้องมหาดไทย หลังจากนี้เราจะนำเสนอต่อทุกพรรคการเมือง รบกวนแนะนำขั้นตอนนี้ครับ ว่าทิศทางควรเป็นอย่างไร

ต้องรณรงค์กดดันต่อไป แม้ว่าทางการจะใช้ พรก.ฉุกเฉินสกัดกั้น พรรคใหญ่ไม่ว่าพรรคร่วมรัฐบาลและฝ่ายค้าน ต้องรับฟัง เราควรชี้ให้เห็น ชาติที่เจริญของโลก ที่พัฒนาได้เพราะ ผู้ว่ารัฐ จังหวัด ประชาชนเลือกมา เป็น ‘ประชาธิปไตย’ ขั้นพื้นฐานรูปแบบหนึ่ง มีสิทธิ์ ป็นเสียงของคนพื้นที่

สมัยก่อน หนังสือพิมพ์ต่างจังหวัดมีผลในการประชาสัมพันธ์ แต่ตอนนี้สูญพันธุ์ ทีวีมีอิทธิพล ดังนั้น พวกเราต้องไปรณรงค์กับสื่อทีวีด้วย

#เลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ หลังยื่น กมธ.กระจายอำนาจฯ ให้ปฏิรูปโครงสร้างการปกครอง จนมีมติส่งเรื่องให้หน่วยงานเกี่ยวข้อง กระทรวงมหาดไทย เราจะเดินหน้ายื่นหนังสือและรายชื่อต่อพรรคการเมือง โปรดติดตามการเคลื่อนไหวสำคัญนี้